Het duurde een tijdje voordat ik begreep hoe ik in elkaar zat. En nog steeds verrast het me als ik weer iets nieuws over mezelf ontdek. Laatst ontdekte ik (opnieuw) hoe belangrijk het opdoen van nieuwe ervaringen voor mij is. Ik was vroeger een enorm bezige bij, nieuwe ervaringen waren er alom. De HSS-er in mij zat vrijwel continu achter het stuur, maar ik was daardoor regelmatig overprikkeld (zonder dat ik het door had). Tot overspanning aan toe. Later dacht ik een lange tijd dat prikkels me vooral energie kostte. Ik heb toen vooral aandacht besteed aan het ontwikkelen van mijn rustigere HSP-kant. En zo botste ik tegen de andere grens van het prikkelspectrum: onderprikkeling. Inmiddels vind ik steeds meer de juiste balans voor mezelf.  Maar net zoals voor de meeste HSP-HSS-ers is juist dat ook voor mij de grootste uitdaging. Ik deel je graag mijn 4 belangrijkste lessen van de afgelopen jaren.

In het kort wat betekent een Hoog Sensitief Persoon (HSP) en HSS? 

Hoogsensitiviteit is een persoonlijkheidskenmerk met verschillende eigenschappen. 1 op de 5 mensen is een HSP. Simpel gezegd hebben HSP-ers een gevoeliger zenuwstelsel (dan niet HSP-ers) waarmee ze meer informatie waarnemen en die diepgaander in hun brein wordt verwerkt. HSP-er zijn heeft daardoor zo zijn voordelen, maar maakt je ook sneller overprikkeld. Daarom hebben HSP-ers doorgaans meer behoefte aan rust en zijn ze prikkelmijdend.

30% van de HSP-ers is ook een High Sensation Seeker (HSS). Dat betekent dat ze naast de kenmerken van HSP, ook nog kenmerken hebben van HSS. Kort gezegd zijn HSS-ers juist opzoek naar prikkels. Dit zijn de kenmerken: (1) opzoek naar fysieke sensatie, (2) nieuwe ervaringen op doen, (3) snel verveeld en (4) ontremming. Hier lees je er meer over. De uitdaging voor een hoog sensitieve HSS-er is dat er zowel een behoefte bestaat aan prikkels, als behoefte aan prikkelmijding – rust. Hieronder vertel ik je meer over mijn persoonlijke zoektocht hierin en het vinden naar de juiste balans in mezelf.

In het kort over mij

Als je vroeger in mijn agenda keek, dan puilde het uit van de afspraken. Ik vloog altijd van hot naar her en had diverse vriendengroepen. Iets wat, zo ontdekte ik later, kenmerkend is voor HSS-ers. Ik was met van alles bezig en was gefascineerd door het leven in de grote stad. Er was altijd wat te doen. Al die verschillende mensen. Ik vond het dan ook te gek om de stad vanuit al die perspectieven te verkennen. Van feestjes en festivals, tot gekke kroegjes binnenstappen of een dag toerist spelen op de wallen. Ik werkte als student op de Zuid-as, maar ontdekte ook de wereld van de buitenwijken van Amsterdam door als vrijwilliger te werken voor de Voedselbank. Deze behoefte om (2) nieuwe ervaringen op te doen, met verschillende plekken en mensen is typerend voor een HSS-er.

Ook mijn behoefte aan (1) fysieke sensaties en avontuur kon ik later makkelijk terug herkennen. Ik hield van fysieke activiteiten (hockey, bootcamp, skiën) en vroeger ook het liefst snel en hard (bijvoorbeeld hard slaan of met snelheid naar beneden skiën). En ook toen ik alleen op reis naar Australië en later Nepal ging, zag ik dit kenmerk terug: skydiven en een 10-daagse bergwandeling naar zo’n 5500m hoog. Niet wetend dat die kick typerend HSS-er gedrag is.

Zeker vanaf mijn pubertijd en twintiger jaren zat in mij iets onrustigs. Ik wilde altijd iets doen en kon maar moeilijk in mijn eentje ’s avonds op de bank zitten. Dan ervaarde ik al snel die ‘onrust’ en verveling (3) in mezelf, en daar wilde ik liever van weg. Ik was destijds nog niet goed in staat om daar meer woorden aan te geven. Want in feite was die onrust geregeld een combinatie van emoties, zo ontdekte ik later. Los van de woorden, wist ik me daar ook totaal geen raad mee. Dus was mezelf afleiden en ontremming (4) tijdens feesten en partijen voor mij een eenvoudigere manier om te ontspannen.

Mijn sleutel zat in die onrust

In die onrust zat voor mij ook precies de sleutel om mezelf in balans te krijgen. Na mijn ‘burn-out’ heb ik op een andere manier met die onrust leren omgaan. Ik ging onderzoeken, waar die onrust nou eigenlijk vandaan kwam. Ik leerde hoe ik meer innerlijke rust kon ervaren en ook wat mijn behoeftes nou eigenlijk waren. Hierdoor leerde ik inzien wanneer ik avontuur, vernieuwing of naar een feestje wilde ‘om ergens van weg te gaan’ of dat wilde omdat ik daar echt behoefte aan had. Dit gaf me kracht. Ik leerde bewust keuzes maken vanuit innerlijke rust.

Mijn belangrijkste lessen

1. De volheid van het leven ervaren. Ik ontdekte onder andere dat ik onrust ervaarde door dat ik de overtuiging had dat ik ‘druk’ moest zijn. Want als ik niet druk was – dan zei dat iets over mijn ‘status’. Druk zijn betekende voor mij dat ik vrienden had en dat ik dus leuk was. Ook betekende het voor mij dat ik leefde. Ik wilde de wereld ontdekken, ‘het leven benutten’. Hieronder zat een angst dat ik niet genoeg uit het leven zou halen. Ik ervaarde dus eigenlijk een tekort aan levensgenot in het huidige moment. Ook ging het leven door haast vaak aan me voorbij. Ik kon niet echt genieten van het hier en nu. Door mindfulness heb ik ’the fulness of life’ (de volheid van het leven) leren ontdekken. En ervaren dat onder ‘de leegte’ die ik soms in mezelf ervaarde, ‘een levensvolle’ bewustzijnsstaat in mezelf bestond.

2. Mezelf leuk vinden. Over dat leuk zijn, ontdekte ik later, dat het onder andere kwam omdat ik mezelf niet altijd leuk vond. En dan met name mijn sensitieve kant. Ik vond het maar onhandig. Ik begreep niet waarom ik zo was, laat staan waarom ik ‘de enige’ was die zo was. Want zo ervaarde ik dat als kind. Ik voelde me anders. En niet altijd begrepen. Ik was in mijn beleving met hele andere dingen bezig van binnen dan anderen. Ik maakte me druk om hoe mensen zich voelde op school, was bezig met grote vragen des levens ‘waarom leven we’ en ik probeerde stiekem net als Matilda met mijn gedachten dingen te bewegen in mijn kamer. Ik was gefascineerd door de onzichtbare wereld en er tegelijkertijd doodsbang voor. Daarover een andere keer meer ;). Moraal van het verhaal: ik voelde me anders en niet altijd leuk. Ik had dan ook zo mijn fases waarin ik moeite had om aansluiting met vrienden te vinden. Dus het hebben van vrienden, veel vrienden, betekende later (een soort bewijs) voor mij dat ik leuk was. Dus even pauze nemen en alleen op de bank ’s avonds, gaf me het onrustige gevoel dat ik niet leuk was. Door mezelf leuk te vinden zoals ik was inclusief mijn HSP en HSS kanten, creëerde ik weer gevoelens van liefde en rust in mezelf. Nu kan ik echt genieten van avonden alleen op de bank!

3. Energiemanagement. Ik ontdekte dat er een verschil bestond tussen timemanagement en energiemanagement. Zeker als HSP-er is het belangrijk om voldoende herstel- en prikkelverwerkingstijd in te plannen. Door bewuster stil te staan bij hoeveel energie bepaalde afspraken kostten en ook de hersteltijd mee te nemen in m’n agenda, kreeg ik veel meer rust en ruimte in mezelf. Na vrijdagavond uiteten in de stad, zorgde ik zaterdag voor een vrije dag voor mezelf. Of na het geven van een training of workshop, zorg ik dat ik een hersteldag heb.

4. Prikkels kunnen ook energie geven. Nadat ik overspannen was geweest, had ik onbewust de overtuiging opgedaan dat prikkels me energie kostten. Iets wat vaker voorkomt bij mensen na een burn-out. Ook omdat ik had ontdekt dat ik HSP was, ging ik prikkels (teveel prikkels) proberen te vermijden. Ik zocht meer de natuur op en bracht meer tijd alleen door. Prachtige ervaringen die me ook ontzettend geholpen hebben om te herstellen, mezelf beter te leren kennen én me echt geleerd hebben om rust en liefde in mezelf te vinden. Anderzijds ontdekte ik, zeker met de Corona-maatregelen afgelopen twee jaar, dat ik ook echt prikkels miste. Ik was even vergeten dat ik als HSS-er ook juist energie krijg van prikkels. Nieuwe ervaringen, omgevingen en mensen ontmoeten. Ik ontdekte dat moeheid ook kan ontstaan door onderprikkeling. Iets wat bij HSS-ers geregeld voorkomt.

Het leren ging met vallen en opstaan. De grenzen van over- en onderprikkeling, dus van mijn HSP en HSS kant, heb ik leren kennen door er tegen aan te botsen of er soms overheen te schieten. En nog steeds is het daarin wel eens zoeken naar de balans. Ik voel me heel dankbaar voor deze lessen, omdat ik veel minder prikkels op zoek vanuit onrust en afleiding. Maar nu ik bewust in staat ben om prikkels op te zoeken als ik mezelf in die behoefte wil vervullen. Ook ben ik minder snel verveeld, omdat ik de volheid van het leven meer ervaar en het huidige moment kan waarderen. Daarbij heb ik door innerlijke rust te vinden, ook nauwelijks nog last van ontremming. Behalve nog wel eens met een reep chocolade ;)

Ik hoop dat je iets aan mijn lessen hebt gehad en het je inspireert jouw eigen balans te vinden tussen enerzijds je behoefte aan prikkels (HSS) en anderzijds je neiging tot prikkel-vermijding (HSP). Ieder mens is uniek, veel plezier met het ontdekken van je eigen recept!

Lieve groet,

Anouk