Wat betekent een hoog sensitief persoon?

Volgens Aron hebben hoogsensitieve personen een gevoelig zenuwstelsel. Als je HSP bent, dan werkt jouw brein dus anders dan een niet-HSP-er. Wetenschappelijk onderzoek heeft deze verschillen ook aangetoond. Bij het uitvoeren van een opdracht werd in het brein van HSP-ers meer activiteit gemeten, dan bij niet HSP-ers. Er waren meer hersengebieden actief én de gebieden lichtten feller op. Dit duidt er op dat HSP-ers een intensere waarneming en diepere verwerking van prikkels hebben, dan niet HSP-ers.

Elaine Aron beschrijft de vier belangrijkste kenmerken van hoogsensitiviteit:
Diepgaande verwerking van prikkels en informatie (ze denken meer na en reflecteren meer);
Overprikkeling en overstimulatie;
Emotionele intensiteit (empathische vermogens en intensere reacties op zowel positieve als negatieve prikkels);
Sensorische sensitiviteit (dit uit zich in opmerkzaamheid en oog voor detail).
Je kunt deze onthouden aan de hand van de ezelsbrug DOES.

Een aantal talenten en uitdagingen

Deze hoogsensitieve eigenschappen hebben zo hun talenten en uitdagingen. Zo is een kwaliteit van HSP-ers dat ze snel verbanden kunnen leggen en in staat zijn om bredere analyses te maken. Dit komt doordat hun brein gebruikt maakt van verwerking in meerdere hersengebieden. Ook kunnen HSP-ers situaties vanuit verschillende perspectieven benaderen: zichzelf, de ander, meta-view en voor het grotere geheel. Daarnaast zijn ze vaak sterk empathisch, creatief en hebben ze oog voor details. Anderzijds kunnen ze door hun actieve en gevoelige brein, sneller overprikkeld raken. Kunnen ze de neiging hebben om zichzelf weg te cijferen, doordat ze te veel met anderen en hun omgeving bezig zijn. Of zich over-verantwoordelijk te voelen (door hun inzicht vanuit verschillende perspectieven), waardoor ze moeite kunnen hebben om dingen los te laten. Tot slot vraagt de diepgaande verwerking van prikkels meer stilte en rust om de prikkels te verwerken.

Kun je officieel een diagnose HSP krijgen?

HSP is een persoonlijkheidskenmerk en dus geen ziekte. Het staat daarom ook niet in het zogenaamde DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorder). Met het DSM stellen artsen en psychologen officieel diagnoses vast. Omdat HSP geen ziekte is en dus niet in het DMS is opgenomen, kan niemand officieel de diagnose stellen of je een HSP bent. Je kunt wel zelf onderzoeken of vaststellen of jij hoogsensitieve kenmerken hebt en een ‘HSP bent’.

Ontdek je eigen handleiding

Als je dat eenmaal weet kun jij jouw hoog sensitieve talenten in zijn kracht zetten én een leefwijze ontwikkelen die bij jou past. Zodat je er geen of minder hinder aan ondervindt. Je gaat als het ware jouw eigen ‘handleiding’ ontdekken. Het gaat er immers om wat werkt voor jou, want iedereen is uniek. Ben je benieuwd hoe sensitief jij bent? Doe dan de HSP-test van Elaine Aron.

Doe de HSP – test

Beantwoord onderstaande vragen met je ja of nee. Antwoord met ja als het van toepassing is op jou. Antwoord met nee als het niet heel erg of totaal niet van toepassing is op jou. Volg hierbij je gevoel. Er zijn geen goede of foute antwoorden.

1. Vallen kleine details in je omgeving je op?
2. Heeft de stemming van andere mensen invloed op jouw stemming?
3. Ben je erg gevoelig voor pijn?
4. Merk je dat je tijdens een drukke dag de behoefte hebt om jezelf terug te trekken naar een plek waar minder prikkels zijn?
5. Ben je gevoelig voor de effecten van cafeïne?
6. Ben je snel overweldigd door dingen als fel licht, sterke geuren of luide sirenes?
7. Heb je een rijke en complexe innerlijke belevingswereld?
8. Voel je je niet op je gemak bij harde geluiden?
9. Raak je diep ontroerd door kunst of muziek?
10. Wil je graag dingen volgens je geweten doen?
11. Schrik je snel?
12. Voel je je opgejaagd als je veel moet doen in korte tijd?
13. Heb je snel door wat er moet veranderen als mensen zich niet prettig voelen in een fysieke omgeving (bijvoorbeeld het licht dimmen)?
14. Raak je geïrriteerd als mensen je te veel dingen tegelijk laten doen?
15. Doe je erg je best om te voorkomen dat je fouten maakt of dingen vergeet?
16. Vermijd je gewelddadige films of series?
17. Voel je je niet prettig als er veel om je heen gebeurt?
18. Kun je je niet goed concentreren of ben je snel geïrriteerd als je erge honger hebt?
19. Brengen veranderingen in je leven je van je stuk?
20. Vallen verfijnde geuren, smaken, geluiden of kunstwerken je op en geniet je daarvan?
21. Heeft het vermijden van situaties die overweldigend zijn bij jou een hoge prioriteit?
22. Word je nerveus of trillerig wanneer je op je vingers wordt gekeken, waardoor je prestaties minder zijn dan gewoonlijk?
23. Werd je als kind door je ouders of leraren vaak als verlegen of gevoelig beschouwd?

Note:
Aan de hand van bovenstaande zelftest krijg je inzicht in je hoogsensitiviteit. Hierbij merken we graag op dat deze test ontstaan is in de jaren ’90 en vooral gericht lijkt te zijn op mensen die ‘last’ ondervinden van hun hoogsensitiviteit. Het kan dus ook zijn dat je wel hoogsensitive kenmerken beschikt maar dat die in deze test minder naar voren komen omdat jij al (bewust of onbewust) op een manier met jouw sensitiviteit omgaat waardoor jij je minder in de voorbeelden herkent. 30% van de HSP’s is ook HSS (High Sensation Seeker). Die zoekt juist prikkels op, maar is ook een HSP – dus heeft ook juist rust nodig. Die balans vinden is vaak een uitdaging. Uiteindelijk geloven wij dat iedereen uniek is. Het gaat er dus om dat jij van jezelf ontdekt wat voor jou wel of niet werkt. Het ‘label’ HSS of HSP is wat ons betreft verder dus ook niet relevant. We geloven wel dat het je kan helpen je hoog sensitieve eigenschappen te herkennen, waardoor je jezelf beter kunt begrijpen. Hierdoor kun je dingen van jezelf beter plaatsen en ook acceptatie vinden in het vinden van een leefwijze of baan die bij je past.

Groet,

Anouk