In de blog ‘denken is een ziekte’ leg ik je uit hoe het komt dat het denken jou de baas kan zijn. Het denken is dan de meester over jou, die telkens hetzelfde liedje blijft afspelen, of je nou wil of niet. Onbewust heb je jezelf dan geïdentificeerd met jouw gedachten. Jouw brein bepaalt wat je denkt, wanneer en hoe vaak. Als of jouw denken een televisie is, waarvan jij de afstandsbediening niet hebt en die tv zelf bepaald welk programma aanstaat. Met de oefeningen in deze blog leer je hoe jij weer de afstandbediening in handen krijgt. Zodat jij als meester van jouw gedachten jouw verstand (de tv) weer gebruikt en bewust kiest welk programma je aanzet om bijvoorbeeld iets te analyseren, op te lossen of berekenen.

Herken: jij bent niet ‘de denker’

De eerste stap is om de onbewuste identificatie die jij maakt in jouw gedachten te herkennen. Jij bent niet ‘de denker’. Want wie is anders degene in jou die zich bewust is dat hij denkt? Wie is degene die jouw gedachten waarneemt? Door ‘de denker’ waar te nemen, wordt er een hoger bewustzijnsniveau in jou actief. Vanuit dit bewustzijn in jou waarin jij de denker herkent, word jij weer de meester van jouw gedachten. Vanuit dat bewustzijnsniveau kun jij gedachten zien opkomen, naar de gedachten luisteren, de gedachtenstroom stoppen of gedachten gewoon voorbij laten gaan. Je observeert onpartijdig, zonder oordeel de gedachten die je ervaart. Door de afstand die ontstaat tussen jou als waarnemer en de stem van jouw verstand, word jij je ervan bewust dat jij de stem niet bent. En vanuit die positie, word jij weer de meester van jouw gedachten.

Twee oefeningen

Er zijn verschillende manieren om je denken te overstijgen. Hieronder beschrijf ik twee praktische oefeningen.

Je gedachten observeren
Dit doe je dus door de waarnemer van jouw denken te worden. Dit kun je oefenen tijdens meditatie. Hieronder heb ik een meditatie toegevoegd met een visualisatie. Dit helpt je de afstand beseffen tussen jou en je denken. Jij, die naar de gedachten luistert en observeert, is hier. En de stem, de gedachten is daar. In de oefening sta jij als waarnemer op de kant van de rivier en staat de rivier symbool voor jouw gedachtestroom. Jij staat op de kant te kijken naar de stromende rivier van gedachten. Er is dus duidelijk afstand dus jou en de rivier, jouw denken. Door dit vaker te oefenen, zal je geleidelijk aan merken dat je in je dagelijks leven ook makkelijker bewust bent van de denker en van jou zelf als bewuste waarnemer hiervan.

Een andere manier om de gedachtenstroom te doorbreken, is door je volledige aandacht te concentreren op het nu. Bijvoorbeeld door je aandacht op je ademhaling te richten, of op het proeven van de smaken in je mond terwijl je eet, je te richten op de geluiden van vogels buiten. Hierdoor onttrek je als het ware je bewustzijn uit de activiteit van je verstand (het denken) en maak je een gat van niet-denken waarin je een hoge mate alert en bewust bent, maar niet denkt. Dat is de essentie van wat je tijdens mindfulness-meditatie oefeningen traint, maar kun je dus ook in je dagelijks leven toepassen door je volledige aandacht op je activiteit in het huidige moment te richten.

Vrij van gedachten

Hoe vaker je dit oefent, zal je ook geleidelijk aan merken dat je jezelf gaat ervaren als bewustzijn (de waarnemer van je gedachten). Door de afstand die komt tussen jou en je denken. In die momenten waarin jouw denken even stil is, ervaar je innerlijke vrijheid. Vrijheid van gedachten. Eerst zullen het enkele seconden zijn, waarin je even stilte en de vrijheid van gedachten ervaart. Maar naar mate je dit vaker oefent, worden de secondes steeds langer. Seconden worden minuten, minuten worden uren. Tot dat de periodes van stilte langer duren, dan de perioden van waarin het denken aan het woord is. Dit overstijgen van het denken, waarin je steeds meer vrijheid ervaart van gedachten, dat wordt in het Boeddhisme verlichting genoemd.

Ik wens je veel oefenplezier op weg naar vrijheid van gedachten!

Anouk